อยากทำงานบริษัทญี่ปุ่นไหมคะ 日本の会社で働きたいですか?
เรื่องโดย ยูคิ
น้องๆ หลายคนที่อยากเรียนภาษาญี่ปุ่นเพราะมุ่งมั่นใฝ่ฝันว่าอยากทำงานในบริษัทญี่ปุ่น หรือบางคนก็กำลังตัดสินใจที่จะเริ่ม เรียนภาษาญี่ปุ่นเป็นภาษาที่สามเพราะคิดว่าจะเป็นประโยชน์ต่อการทำงานในอนาคตเนื่องจากในประเทศไทยมีบริษัทญี่ปุ่นอยู่ มากมาย หรือสำหรับบางคนที่อยากทำงานในบริษัทญี่ปุ่นแต่ก็ยังลังเลว่าการทำงานในบริษัทญี่ปุ่นนั้นจะมีลักษณะเป็นอย่างไร ดิฉันเลยอยากเล่าประสบการณ์ตัวเองให้ท่านผู้อ่านฟัง เนื่องจากดิฉันกำลังทำงานอยู่ในบริษัทญี่ปุ่นที่มีชื่อเสียงแห่งหนึ่งใน ประเทศไทย ซึ่งเป็นสาขาของบริษัทที่ใหญ่ระดับชาติของญี่ปุ่น ดังนั้นจึงมีชาวญี่ปุ่นทำงานอยู่เป็นจำนวนมากและระบบการ บริหารงานก็เป็นแบบเดียวกับบริษัทแม่ที่ญี่ปุ่นค่ะ
เริ่มตั้งแต่การสมัครงานเลยนะคะ คนญี่ปุ่นจะให้ความสำคัญกับประวัติการศึกษาและการทำงานหรือที่เรียกว่า Resume ( 履歴書 หรือ レジュメ) ดังนั้นควรจะเขียนด้วยความรอบคอบเนื่องจากการคัดเลือกรอบแรกจะคัดจากเอกสารประวัติ ดังกล่าว หลังจากนั้นหากคุณถูกเรียกสัมภาษณ์ล่ะก็ ควรที่จะแสดงความมุ่งมั่นตั้งใจจริงในการทำงานให้ผู้สัมภาษณ์เห็นโดย ส่วนใหญ่คนญี่ปุ่นจะมองที่ความกระตือรือร้นของผู้สมัครและแรงบันดาลใจในการทำงานมากกว่าความสามารถเฉพาะบุคคล หากคุณสมบัติของคุณน่าสนใจแล้วจะเป็นการดียิ่งขึ้นหากคุณจะพูดประโยคที่ว่า “หากได้รับการคัดเลือกจะทำงานอย่างเต็ม ความสามารถ” (採用されたら一生懸命働くつもりです)หากพูดประโยคเด็ดนี้รับรองว่ามีโอกาสได้งานอย่าง แน่นอนค่ะ
พนักงานบริษัทที่เป็นคนญี่ปุ่น ( salary man- サラリーマン) ส่วนใหญ่จะไม่เปลี่ยนงานและจะทำงานที่เดียวตลอดชีวิต โดยร่วมเป็นร่วมตายกับบริษัท เพราะหากเปลี่ยนงานก็จะถูกคนอื่นมองว่าไม่มีความอดทน ยิ่งไปกว่านั้น เมื่อลาออกจากบริษัท หนึ่ง บริษัทอื่นก็ไม่อยากรับเข้าทำงาน (แต่ในปัจจุบันคนญี่ปุ่นก็มีแนวโน้มเปลี่ยนงานมากขึ้นเนื่องจากมีบริษัทต่างชาติมาเป็น ตัวเลือกมากขึ้นค่ะ)
สำหรับบริษัทญี่ปุ่นเองก็มีระบบเพื่อเอื้อต่อวัฒนธรรมดังกล่าวคือระบบจ้างงาน ตลอดชีวิต โดยปกติจะไม่มีการไล่พนักงานออก และระบบยิ่งอยู่นานจะยิ่งได ้เงินเดือนเยอะ คนญี่ปุ่นส่วนมากจะจริงจังและตั้งใจทำงานมากจึงมักจะไม่ค่อย พูดคุยและสุขุมในเวลางาน การลางานหรือมาสายนั้นแทบจะไม่มีเลย ทำให้คนต่างชาติที่ทำงานในบริษัทญี่ปุ่นควรเป็นอย่างยิ่งที่จะปฏิบัติตามด้วย เป็นเรื่องปกติหากจะต้องทำงานล่วงเวลากันหลังเลิกงานจนถึงสี่ทุ่ม เที่ยงคืน
ในทางกลับกันจะเป็นการแปลกมาก หรือถูกมองว่าไม่ตั้งใจทำงานหากคุณลุกออกไปทันทีหลังจากเลิกงาน จึงควรทำใจว่าต้อง ทำงานหนักและเหน็ดเหนื่อยหาก ต้องการทำงานบริษัทญี่ปุ่น ยิ่งไปกว่านั้น คุณจะถูกมองในแง่ลบทันทีหากมาสาย ลางาน หรือกลับบ้านเร็วบ่อยๆ เพราะคนญี่ปุ่นจะมองความตั้งใจและกระบวนการทำงานมากกว่าผลลัพธ์ที่ได้จากการทำงาน ดังนั้น หากเจ้านายคนญี่ปุ่นทราบว่าคุณตั้งใจทำงานอย่างเต็มที่แล้ว ถึงแม้ว่าผลงานจะไม่ดีเท่าไรก็จะไม่ตำหนิคุณค่ะ
ระบบการทำงานของญี่ปุ่น แน่นอนว่ามีระบบอาวุโส ( Nenkoujyoretsu- 年功序列) รุ่นน้อง ( Kouhai- 後輩) ที่มีประสบการณ์น้อยกว่าควรจะให้ความเคารพต่อรุ่นพี่ ( Sempai- 先輩)ในขณะเดียวกันก็รุ่นพี่ก็จะให้ ความช่วยเหลือและให้คำแนะนำแก่รุ่นน้อง ดังนั้นหากต้องการทำงานบริษัทญี่ปุ่นก็ควรปฏิบัติตามระบบอาวุโสนี้ด้วยค่ะ
การทำงานสไตล์ญี่ปุ่นจะเน้นการทำงานเป็นทีม ( チームワーク) และความร่วมมือกันในกลุ่มมากกว่าการฉายเดี่ยว หรือการใช้ความสามารถเฉพาะบุคคลเหมือนตะวันตก ดังนั้นจึงมีการประชุมกันบ่อยและเป็นเวลานานๆ เพื่อถกเถียงปัญหาและ หาข้อสรุปร่วมกัน ความสมานฉันท์ในกลุ่มคนทำงานจึงเป็นสิ่งสำคัญค่ะ ดังนั้นในกลุ่มคนญี่ปุ่นจะนิยมไปกินข้าวสังสรรค์กัน หลังเลิกงาน ซึ่งจะเป็นการพัฒนาความสัมพันธ์ภายในหน่วยงานและเพื่อสร้างความรู้สึกเป็นอันหนึ่งอันเดียวกัน ดังนั้นหากคุณ ถูกเชิญให้ไปร่วมสังสรรค์ก็ไม่ควรปฏิเสธเพราะคนญี่ปุ่นไม่ชอบคนที่ทำตัวแปลกแยกและทำอะไรที่แตกต่างจากกลุ่ม
นอกจากนี้ หากกรณีมีลูกค้ามาเยือนที่บริษัท คนญี่ปุ่นจะมีวัฒนธรรมการสร้างความสำราญให้กับลูกค้า (Settai- 接待) ซึ่งปัจจุบันมักจะพาไปเลี้ยงรับรองด้วยการตีกอล์ฟ สำหรับผู้ที่ต้องเลี้ยงรับรองลูกค้าคนญี่ปุ่นแล้วล่ะก็ หลังจากทานอาหารเย็น เสร็จแล้ว การพาไปคาราโอเกะหรือบาร์ต่อซึ่งคนญีปุ่นจะเรียกว่า เป็นการ “ไปต่อ” (Nijikai- 二次会)ก็จะถือเป็น การต้อนรับที่ถูกใจคนญี่ปุ่นเลยทีเดียวค่ะ
บริษัทญี่ปุ่นยังนิยมเปลี่ยนผู้รับผิดชอบงานทุกๆ 2หรือ 3ปี ทั้งนี้เพื่อเป็นการสร้างสมประสบการณ์และค้นหาตำแหน่งที่ เหมาะสมให้พนักงานแต่ละคนซึ่งรวมถึงชาวต่างชาติที่ทำงานที่บริษัทญี่ปุ่นด้วย จึงควรเตรียมใจไว้ว่าคุณอาจจะโดนโยกย้าย งานหลังจากที่ทำงานไปได้สักพักทั้งๆ ที่ถึงแม้ว่าคุณอาจรู้สึกไม่ชอบตำแหน่งหน้าที่ใหม่ที่ได้รับมอบหมายก็ตามก็ไม่มีสิทธิ์ ปฏิเสธค่ะ
บริษัทญี่ปุ่นมักให้ค่าตอบแทนค่อนข้างสูง แต่ควรตระหนักว่าโอกาสที่ชาวต่างชาติจะได้ทำงานในสถานะเดียวกับคนญี่ปุ่นนั้น มีน้อย คนต่างชาติมักมีฐานะเป็นเพียงผู้ช่วยงานเนื่องจากคนญี่ปุ่นส่วนใหญ่ยังนิยมทำงานที่มีความสำคัญมากด้วยตัวเอง การ ประชุมภายในซึ่งเป็นเรื่องสำคัญก็มักจะใช้ภาษาญี่ปุ่นสื่อสารกันในกลุ่มผู้บริหารซึ่งเป็นคนญี่ปุ่น ตำแหน่งผู้บริหารส่วนมากใน บริษัทญี่ปุ่นที่ตั้งอยู่ในต่างประเทศก็ยังคงเป็นคนญี่ปุ่น
อย่างไรก็ตาม ในอนาคตมีแนวโน้มว่าคนต่างชาติอาจได้เป็นผู้บริหารมากขึ้น ในเรื่องภาษา ถึงแม้ว่าคนญี่ปุ่นปัจจุบันจะพูดภาษา อังกฤษได้มากขึ้นแต่อาจไม่มั่นใจในการใช้ภาษา เนื่องจากพูดไม่คล่องหรือสำเนียงการสื่อสารภาษาอังกฤษของคนญี่ปุ่นจะฟัง เข้าใจยากอยู่สักหน่อย ดังนั้นหากเราสามารถสื่อสารภาษาญี่ปุ่นได้ก็จะเป็นประโยชน์มากและจะทำให้ทำงานได้อย่างมีประสิทธิ ภาพมากขึ้นค่ะ
ขอบคุณที่มา : http://www.jeducation.com/